نقد و تحلیل اشعار صنایع عصری از دوره قاجار تا سال 1320

چکیده: پس از اینکه صنعت ماشینی به عنوان یکی از پدیده های نوین وارد زندگی جوامع مختلف شد، ساختار، فکر و اندیشه ی جوامع را دگرگون کرد. این پدیده ی نوظهور در ایران نیز در دوره ی قاجاریه و به خصوص پس از جنگ های ایران و روس و به دنبال آن، شکست ایران، آشکار شد و کم کم حضور خود را در شعر شاعران دوره ی قاجاریه و پس از آن با عنوان اشعار «صنایع عصری» نشان داد و شاعران با راه های مختلف حضور صنایع و ماشین آلات میکانیکی را به تصویر کشیدند. از همین روی نگارنده در این تحقیق سعی داشت تا ضمن بررسی تاریخچه و علل پدیداری این اشعار، آن ها را از زمان قاجار تا سال 1320هـ . ش. از نظر سبک شناسی بررسی کرده و ویژگی های آنها را دریابد. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که هر چند پی گیری این موضوع از سوی شاعران به عنوان یک امر واحد، نوگرایی تلقی می شود، اما نوع برخورد هر یک از این شاعران در دوره های مختلف، متفاوت است؛ شاعران دوره ی قاجار اغلب با همان دیدگاه سنتی به این موضوع می نگرند و زبان، بیان و اندیشه ی آنها ریشه در سنت شعر فارسی و به خصوص سبک خراسانی دارد، اما در دوره های بعد، نوع برخوردها متفاوت است و زبان، بیان و وزن و موسیقی، قالب های شعری که برای این منظور به کار گرفته می شود و حتی اندیشه ی شاعران، دستخوش تغییر و تحول می شود و به خصوص در دوره ی مشروطیت شاعران سعی می کنند از این گونه اشعار برای طرح مضامین اجتماعی_ فرهنگی نیز استفاده کنند. ?